หวนคืนวังหลวง! เจ้าคุณพระสินีนาฏ กลับมาในเงาของราชินี?

ใน ช่วง เวลา 3 ปี แห่ง ความ เปลี่ยน แปลง หลาย คน สงสัย ว่า บท บาท ของ ท่าน ผู้ หญิง ใน ราชสำนัก จะ เป็น อย่าง ไร ต่อ จาก นี้ เมื่อ อดีต ไม่ ได้ ถูก กลม แต่ ถูก เขียน ขึ้น ใหม่ ด้วย พลัง เงียบ และ การ กลับ มา ครั้ง นี้ อาจ ไม่ ใช่ เรื่อง บังเอิญ ใน หน้า ประวัติศาสตร์ ไทย ที่ เรียง ร้อย ด้วย พระ ราชกรณียกิจ ของ พระ มหากษัตริย์ และ พระ บรมวงศ์ สานุวงศ์ ระดับ สูง มี เพียง ไม่ กี่ บรรทัด ที่ เอ่ย ถึง ผู้ หญิง ใน เงา บุคคล ที่ ยืน อยู่ เบื้อง หลัง ฉาก หลวง ผู้ ซึ่ง มี บท บาท สำคัญ แต่ กลับ ไม่ ถูก รับ รู้ ใน นาม หรือ

ยศศักดิ์ ที่ ปรากฏ ชัด ผู้ หญิง เหล่า นั้น ไม่ ได้ เป็น พระ ราชินี ไม่ ได้ ดำรง พระ อิสริยยศ สูง สุด แต่ พวก เธอ เป็น พลัง เงียบ ที่ เปลี่ยน ทิศ ทาง ของ เหตุ การณ์ ใน ราชสำนัก ไทย ครั้ง แล้ว ครั้ง เล่า บาง คน คือ เจ้า จอม ที่ ได้ รับ ความ ไว้ วาง พระ ราชหฤทัย บาง คน เป็น หม่อม เจ้า ผู้ ถูก กลม บาง คน คือ ผู้ เคียง ข้าง กษัตริย์ ใน ยาม วิกฤต แต่ ไม่ เคย เคย ปรากฏ น้ำ ใน หน้า ตำรา การ มี อยู่ ของ พวก เธอ ทำ ให้ เกิด คำ ถาม ว่า ใคร คือ ผู้ เขียน ประวัติศาสตร์ และ เพราะ เหตุ ใด จึง มี เพียง บาง ชื่อ ที่ ถูก รับ รอง ขณะ ที่ อีก หลาย ชีวิต

กลับ ถูก กรด บท บาท ให้ กลาย เป็น เพียง เงา ใน ยุค ปัจจุบัน การ กลับ มา ปรากฏ ตัว ของ เจ้า คุณ พระศินี นาฏตะ พิราฎ กัลยาณี กลาย เป็น กระจก สะท้อน ภาพ เดิม อีก ครั้ง เธอ ไม่ ใช่ พระ มเหสี แต่ ก็ ไม่ ได้ เป็น เพียง สตรี ตรี สามัญ การ เคลื่อน ไหว ของ เธอ หรือ แม้ แต่ ความ นิ่ง เฉย ล้วน มี นัยยะ ที่ สะท้อน ถึง ระบบ ราชสำนัก ไทย ใน ศตวรรษ ที่ 21 เจ้า คุณ พระศินี น่า จะ ได้ รับ การ แต่ง ตั้ง อย่าง เป็น ทาง การ ใน ปี 2562 และ ถูก ถอด ถอน ใน เวลา ไม่ นาน จาก นั้น ก็ ได้ รับ พระ ราชทาน อภัยโทษ และ การ ฟื้น ฟู พระ อิสริยยศ

ใน ปี 2563 นับ แต่ นั้น เป็น ต้น มา เธอ ปรากฏ ตัว ใน พิธี การ สำคัญ ต่าง โดย ไม่ มี คำ อธิบาย เพิ่ม เติม ไม่ มี ถ้อย แถลง จาก ราชสำนัก ไม่ มี การ ประกาศ ผ่าน ราชกิจจานุเบกษา ฉบับ ใหม่ สิ่ง ที่ น่า สน ใจ คือ การ กลับ มา ของ เธอ ไม่ ได้ อยู่ ใน รูป แบบ ของ การ ประกาศ ชัย ชนะ แต่ เป็น การ ยืน ยัน ความ มี อยู่ ด้วย วิธี ที่ สงบ นิ่ง และ มั่น คง ยิ่ง กว่า ถ้อย คำ ใน วัฒนธรรม ราชสำนัก ไทย การ ไม่ พูด อาจ เป็น รูป แบบ หนึ่ง ของ การ พูด การ ไม่ อธิบาย คือ การ ส่ง สัญญาณ และ การ เงียบ ก็ อาจ เป็น การ ท้า ทาย ที่ หนัก แน่น ที่ สุด นี่ คือ เหตุ ผล ที่

เรื่อง ราว ของ เจ้า คุณ พระศินีนาฏ ไม่ ได้ เป็น เพียง เรื่อง ของ บุคคล หนึ่ง แต่ คือ การ กลับ มา ของ สัญลักษณ์ เก่า ใน รูป แบบ ใหม่ เธอ อาจ ไม่ ได้ พูด ถึง อดีต แต่ ทุก การ ปรากฏ ตัว ของ เธอ กำลัง เขียน ประวัติศาสตร์ ที่ ซ่อน อยู่ ใน เงา และ เมื่อ เรา หัน กลับ ไป มอง ผู้ หญิง ใน เงา ต่าง ๆ ที่ เคย มี อยู่ ใน ราชสำนัก ไม่ ว่า จะ เป็น เจ้า จอม หม่อม เจ้า หญิง หรือ พระ วรชาย ยา เรา จะ พบ ว่า พวก เธอ ล้วน มี บาง อย่าง ที่ คล้าย กัน คือ การ ดำรง อยู่ ท่าม กลาง โครง สร้าง ที่ ไม่ ได้ เปิด รับ เสียง ของ พวก เธอ คำ ถาม คือ วัน นี้

เสียง ของ เจ้า คุณ พระศินี น่า จะ ถูก ฟัง หรือ ไม่ และ เรา พร้อม หรือ ยัง ที่ จะ อ่าน ประวัติศาสตร์ จาก แสง ที่ สะท้อน จาก เงา มาก กว่า เพียง แสง ที่ ส่อง ตรง ใน ประวัติศาสตร์ ราชสำนัก ไทย ผู้ หญิง ที่ ไม่ ได้ ดำรง ตำแหน่ง พระ มเหสี มรรค ถูก ระบุ เพียง ผ่าน ชื่อ เล็ก น้อย ใน เอกสาร หรือ ไม่ ถูก เอ่ย ถึง เลย ใน แหล่ง ข้อ มูล หลัก นี่ มิ ใช่ เพราะ พวก เธอ ไม่ มี บท บาท หาก แต่ เพราะ โครง สร้าง ทาง อำนาจ และ ธรรมเนียม แห่ง ราชสำนัก ได้ วาง เส้น บาง ๆ ระหว่าง การ มี อยู่ และ การ ปรากฏ ย้อน กลับ ไป ใน ยุค รัตนโกสินทร์ ตอน ต้น ถึง แม้ จะ มี พระ

อัครมเหสี พระ มเหสี และ เจ้า จอม มาก มาย ที่ ใกล้ ชิด เบื้อง พระ ยุค คน ละบาท แต่ มี เพียง ไม่ กี่ คน ที่ ได้ รับ การ บันทึก ไว้ ใน ประวัติศาสตร์ อย่าง ละเอียด บาง คน เป็น เจ้า จอม ที่ ถวาย งาน เคียง ข้าง พระ มหากษัตริย์ ใน ยาม วิกฤต บาง คน เป็น พระ วรชายา ที่ เลี้ยง ดู พระ ราชโอรส อย่าง ไม่ เป็น ทาง การ บาง คน มี อิทธิพล ใน การ เจรจา ทาง การ เมือง ใน ระดับ ที่ ประวัติศาสตร์ ไม่ กล้า จารึก ตัว อย่าง ที่ ชัด เจน คือ เจ้า จอม มารดา โหมด ใน รัชกาล ที่ 5 ผู้ ให้ กำเนิด สมเด็จ พระ ศรีพัตรินทา บรมราชินีนาถ แม้ เธอ จะ เป็น มารดา ของ พระ ราชินี แต่ กลับ ไม่

มี พระ ยศ สูง ไป กว่า เจ้า จอม เพราะ สถานะ เดิม ของ เธอ ใน ขณะ ถวาย ตัว ยัง มี ได้ เป็น หม่อม เจ้า หรือ เชื้อ พระ วงศ์ และ ถึง แม้ จะ เป็น ที่ โปรด ปราน และ ให้ กำเนิด ราช โอรสธิดา หลาย พระ องค์ เธอ ก็ ยัง ถูก จารึก ไว้ เพียง เล็ก น้อย ใน เอกสาร ทาง การ หรือ อย่าง หม่อม เจ้า หญิง พันทิภา เทวกุล ผู้ เคย ใกล้ ชิด กับ พระ มหากษัตริย์ ใน ยุค หนึ่ง แม้ จะ มี พระ ชาติ กำเนิด สูง มี ความ รู้ ความ สามารถ แต่ เธอ กลับ ถูก ผลัก ออก จาก สาย ตา สาธารณะ เมื่อ ไม่ สอด คล้อง กับ ภาพ ลักษณ์ ของ ราชสำนัก ใน เวลา นั้น สิ่ง เหล่า นี้ ไม่ ได้ เป็น เพียง เรื่อง ของ

บุคคล แต่ สะท้อน ถึง โครง สร้าง ของ ราชสำนัก ที่ มิ ได้ เอื้อ ให้ ทุก บท บาท ของ ผู้ หญิง ปรากฏ บน หน้า กระดาษ อย่าง เสมอ ภาค การ เป็น ผู้ หญิง ใน เงา จึง ไม่ ใช่ ความ ล้ม เหลว หรือ ได้ ่า แต่ คือ การ มี อยู่ ใน รูป แบบ ที่ ประวัติศาสตร์ ไม่ รู้ จะ จัด วาง ไว้ ตรง ไหน เป็น การ ดำรง อยู่ นอก กรอบ การ บันทึก ที่ เป็น ทาง การ เป็น เสียง ที่ ดัง ก้อง ใน พื้น ที่ ที่ ประวัติศาสตร์ ไม่ ได้ ฟัง หาก ประวัติศาสตร์ คือ การ เลือก จารึก สิ่ง ที่ ควร ถูก จารึก ผู้ หญิง เหล่า นี้ ก็ คือ คำ ถาม ที่ ยัง ไม่ มี ใคร ตอบ ว่า เหตุ ใด พวก เธอ จึง ไม่

ถูก รวม อยู่ ใน ความ ทรง จำ ของ ชาติ อย่าง เป็น ทาง การ ใน บริบท นี้ เจ้า คุณ พระศินี นาฏตะ พิราฎ กัลยาี ก็ อาจ กลาย เป็น ส่วน หนึ่ง ของ กระแส การ เปลี่ยน ผ่าน ที่ อาจ เขียน ประวัติศาสตร์ ใน รูป แบบ ใหม่ แบบ ที่ ไม่ ต้อง ใช้ พระยศ สูง สุด แต่ ใช้ การ ดำรง อยู่ ซ้ำ แล้ว ซ้ำ เล่า ผ่าน พิธี การ ภาพ ถ่าย และ การ ไม่ หาย ไป จาก ความ สน ใจ ของ ประชา ชน เมื่อ เรา นำ สาย ตา ย้อน กลับ ไป ดู เจ้า จอม หรือ หม่อม เจ้า หญิง ใน อดีต แล้ว หัน มา มอง เจ้า คุณ พระ ใน ปัจจุบัน เรา อาจ เริ่ม เข้า ใจ ว่า ผู้ หญิง ใน เงา เหล่า นี้

ไม่ ได้ ยืน อยู่ ใน ตำแหน่ง ที่ ว่าง เปล่า พวก เธอ ยืน อยู่ ตรง นั้น เพื่อ ให้ เรา มอง ย้อน กลับ ไป และ ตั้ง คำ ถาม ใหม่ กับ สิ่ง ที่ เรา เคย คิด ว่า เข้า ใจ ดี แล้ว เกี่ยว กับ วังหลวง เจ้า คุณ พระศินี นาฏะ พิราช กัลยาณี อาจ ดู แตก ต่าง จาก ผู้ หญิง ใน เงา ของ ราชสำนัก ใน อดีต เธอ ได้ รับ การ แต่ง ตั้ง อย่าง เป็น ทาง การ มี ชื่อ ใน ราชกิจจานุเบกษา และ มี ภาพ ถ่าย ที่ ถูก เผย แพร่ ต่อ สาธารณะ อย่าง กว้าง ขวาง แต่ ใน ความ เป็น จริง บท บาท ของ เธอ กลับ ถูก กำหนด อยู่ ใน พื้น ที่ ที่ คล้าย คลึง กับ สตรี ที่ ถูก ลืม เหล่า นั้น หลัง จาก การ

แต่ง ตั้ง ใน ปี 2500 2 เจ้า คุณ พระ ได้ กลาย เป็น บุคคล สำคัญ ใน งาน พระ ราชพิธี หลาย ครั้ง มี การ เผย แพร่ ชีวประวัติ อย่าง เป็น ทาง การ พร้อม ภาพ ลักษณ์ ของ สตรี ผู้ เปลี่ยม ด้วย ความ สามารถ ทั้ง ด้าน การ แพทย์ การ ทหาร และ การ ถวาย งาน อย่าง ใกล้ ชิด เบื้อง พระ ยุ คน ละบาท พระ อิริยาบถ ของ เธอ ใน ภาพ เหล่า นั้น ไม่ ได้ แสดง เพียง ความ สง่า งาม หาก แต่ สะท้อน ถึง ความ พร้อม และ ความ จง รัก ภักดี ที่ เกิน กว่า บท บาท ของ สตรี ทั่ว ไป ใน ราช สำนัก แต่ เพียง ไม่ กี่ เดือน ต่อ มา ทุก สิ่ง ทุก อย่าง กลับ ถูก ลบ เลือน ลง อย่าง รวด เร็ว เมื่อ

มี พระ ราชโองการ ถอด ถอน ตำแหน่ง และ สิทธิ์ ทั้ง หมด ของ เธอ พร้อม ถ้อย คำ รุนแรง ใน ราชกิจจานุเบกษา ที่ กล่าว หา ว่า เธอ ไม่ เคารพ พระ ราช อำนาจ และ ไม่ รักษา วินัย ใน ราชการ เธอ หาย ไป จาก พื้น ที่ สื่อ อย่าง สิ้น เชิง ราว กับ ไม่ เคย มี ตัว ตน ชื่อ ของ เธอ ถูก กลบ ออก จาก เว็บไซต์ ราชการ ไม่ มี คำ ชี้ แจง แง ไม่ มี คำ แก้ ต่าง และ ไม่ มี เสียง ใด จาก เธอ เลย แต่ แล้ว ใน ปี 2563 เธอ ก็ กลับ มา อีก ครั้ง โดย ไม่ มี คำ ประกาศ ไม่ มี พิธี การ ไม่ มี คำ ชี้ แจง ใด ๆ ทั้ง สิ้น การ กลับ มา ของ เธอ เกิด ขึ้น ผ่าน ภาพ ถ่าย จาก งาน

พระ ราชพิธี ภาพ ที่ เธอ ยืน อยู่ ใน ตำแหน่ง อัน คุ้น ตา สวม เครื่อง ราชอิสริยาภรณ์ ตาม ศิษย์ เดิม ร่วม ขบวน พยูยาทรา และ ปฏิบัติ ภารกิจ ใน ฐานะ เจ้า คุณ พระ ราว กลับ ไม่ มี สิ่ง ใด เคย เกิด ขึ้น การ กลับ มา อย่าง เงียบ งัน นี้ เอง ที่ ทำ ให้ ประชา ชน เริ่ม ตั้ง คำ ถาม อีก ครั้ง เธอ กลับ มา ได้ อย่าง ไร ใคร เป็น ผู้ ตัด สิน ใจ และ บท บาท ที่ แท้ จริง ของ เธอ คือ อะไร ใน ขณะ ที่ ราชสำนัก ไม่ ได้ ให้ คำ ตอบ ใด ๆ การ ปรากฏ ตัว ของ เธอ ใน แต่ ละ วาระ จึง กลาย เป็น ถ้อย คำ ที่ ไร้ เสียง แต่ กลับ ทรง พลัง เธอ ยัง คง

ไม่ พูด แต่ ทุก ครั้ง ที่ ยืน ใน พิธี ทุก ชุด ที่ เธอ สวม ทุก ตำแหน่ง ที่ เธอ ยืน กลับ กลาย เป็น ภาษา ของ ราชสำนัก ที่ ต้อง อาศัย การ อ่าน อย่าง ละเอียด อ่อน เธอ ไม่ ใช่ ผู้ หญิง ที่ ถูก กลม แต่ ก็ ไม่ ใช่ ผู้ หญิง ที่ ถูก ประกาศ อย่าง เต็ม รูป แบบ เธอ อยู่ ใน ช่อง ว่าง ระหว่าง การ ยอม รับ และ การ ปฏิเสธ ระหว่าง การ มี อยู่ และ การ ไม่ ปรากฏ และ ใน ช่อง ว่าง นั้น เอง เธอ กลาย เป็น ตัว แทน ของ เงา ที่ ไม่ ได้ จาง หาย แต่ ทับ ซ้อน ลง บน ราชสำนัก ไทย ใน ยุค ปัจจุบัน อย่าง นุ่ม นวล แต่ ยาก จะ ลบ เลือน ใน โลก ของ

ราชสำนัก ไทย พิธี การ ไม่ ได้ เป็น เพียง ความ งาม สง่า เชิง วัฒนธรรม หาก แต่ คือ ระบบ ของ ภาษา อัน ละเอียด อ่อน ทุก ตำแหน่ง ที่ ยืน ทุก สี ของ ฉลอง พระ องค์ ทุก การ เว้น จังหวะ ของ การ เดิน ขบวน ล้วน ถูก ออก แบบ เพื่อ สื่อ สาร ข้อ ความ บาง อย่าง โดย ไม่ จำเป็น ต้อง เอ่ย คำ ใด เจ้า คุณ ทัศินี นาฏตะ พิราฎ กัลยาณี ปรากฏ ตัว ใน พื้น ที่ นี้ ด้วย ความ เงียบ แต่ ทรง พลัง ไม่ พูด ไม่ ให้ สัมภาษณ์ ไม่ ตอบ โต้ สิ่ง ใด ใน สืบ แต่ การ ปรากฏ ตัว ของ เธอ ใน พิธี การ หลวง ต่าง ๆ คือ เสียง แบบ ใหม่ ใน ราชสำนัก เสียง ที่ ไม่ ได้ ออก

จาก ริม ฝี ปาก แต่ ดัง ก้อง ใน ใจ ผู้ คน การ ยืน ใน จุด ที่ ปรากฏ ชัด ใน กล้อง โทรทัศน์ การ เคลื่อน ไหว ที่ สงบ เสงี่ยง การ เลือก ฉลอง พระ องค์ ที่ มี ความ หมาย เชิง สัญลักษณ์ เหล่า นี้ ไม่ ใช่ เพียง การ ปรากฏ กาย หาก แต่ เป็น การ แสดง บท บาท ใน โครง สร้าง อำนาจ ของ วัง อย่าง ชัด เจน ใน บาง พิธี เธอ ยืน ใน ตำแหน่ง หลัง พระ บรมวงศ์สานุวงศ์ ชั้น สูง แต่ ใน บาง โอกาส เธอ อยู่ ถัด จาก พระ บรมวงศ์ ฝ่าย หน้า ที่ มี บท บาท สำคัญ สิ่ง เหล่า นี้ ไม่ อาจ เกิด ขึ้น โดย ปราศจาก การ จัด วาง อย่าง มี ใน สำคัญ จาก ราชสำนัก และ นั่น ทำ ให้ เรา กลับ มา สู่ คำ ถาม

เดิม แต่ ลึก ยิ่ง ขึ้น หาก เธอ ยัง อยู่ ใน พิธี การ หาก เธอ ยัง ได้ รับ สิทธิ์ ตาม ตำแหน่ง เจ้า คุณ ผลา ไม่ มี ใคร ใน ราชสำนัก ประกาศ ว่า เธอ หมด แล้ว งั้น บท บาท ของ เธอ คือ อะไร ใน ปัจจุบัน คำ ตอบ นั้น ไม่ ได้ อยู่ ใน เอกสาร ราชการ แต่ อาจ ซ่อน อยู่ ใน ระบบ พิธี ที่ ซ้อน ซ่อน ทาง การ เมือง บาง อย่าง ไว้ เงียบ ๆ และ นั่น คือ สิ่ง ที่ ทำ ให้ เจ้า คุณ พระศินี นาฏตะ แตก ต่าง จาก สตรี ใน เงา ของ วัง ใน อดีต เธอ ไม่ เพียง อยู่ ใน เงา แต่ เงา ของ เธอ กลับ ส่ง ผล กระทบ ต่อ แสง ที่ ส่อง มา ยัง เวที อำนาจ ผู้ หญิง

ใน เงา หลาย คน ใน ประวัติศาสตร์ ไทย เคย ปรากฏ ขึ้น อย่าง เงียบ ๆ และ หาย ไป โดย ไม่ มี คำลา แต่ เจ้า คุณ พระศินีนาฏะ คือ ผู้ หญิง ใน เงา ที่ ปรากฏ ซ้ำ แล้ว ซ้ำ เล่า โดย ไม่ ต้อง ใช้ เสียง เพียง แต่ เงา นั้น กลับ ยิ่ง ชัด ขึ้น ทุก ครั้ง ที่ เธอ เดิน ผ่าน เลน กล้อง และ ถ้า เรา ยอม รับ ว่า ใน ราชสำนัก ไม่ มี อะไร เกิด ขึ้น โดย บังเอิญ เรา ก็ ต้อง ยอม รับ เช่น กัน ว่า ไม่ มี ใคร กลับ มา โดย ปราศจาก เหตุ ผล เมื่อ เรา มอง ย้อน กลับ ไป ใน ประวัติศาสตร์ ของ ราชสำนัก ไทย เรา จะ พบ ผู้ หญิง มาก มาย ที่ มี บท บาท สำคัญ แต่ กลับ ไม่ ถูก บันทึก ไว้ อย่าง เด่น

ชัด พวก เธอ เป็น เหมือน เส้น ด้าย ที่ ถัก ทอ อยู่ หลัง ฉาก หลวง เป็น คน ที่ อยู่ เบื้อง หลัง การ ตัด สิน ใจ สำคัญ เป็น พลัง ที่ ไม่ มี ตำแหน่ง เป็น ทาง การ แต่ คง อยู่ ใน ทุก จังหวะ ของ ประวัติศาสตร์ เจ้า คุณ พระศินี นาฏตินราช กัลยาณี กำลัง เดิน อยู่ เหมือน เส้น ทาง เดียว กัน แต่ ใน ยุค ที่ ประชา ชน จับ ตา มอง ใน ยุค ที่ เงา ไม่ อาจ ซ่อน ตัว ได้ ทั้ง หมด ใน ยุค ที่ การ ไม่ พูด อาจ กลาย เป็น เสียง ที่ ทรง พลัง ที่ สุด เธอ ไม่ ได้ รับ การ แต่ง ตั้ง เป็น พระ มเหสี แต่ เธอ ปรากฏ ใน พิธี ที่ สำคัญ ที่ สุด เธอ ไม่ มี

ราชกิจจนุเบกษา ฉบับ ใหม่ แต่ เธอ อยู่ ใน ภาพ ที่ ประชา ชน เห็น ทุก ปี เธอ ไม่ ได้ เอ่ย คำ อธิบาย แต่ ทุก การ ยืน ทุก การ ก้าว เดิน กลับ เป็น คำ ถาม ต่อ ระบบ ที่ เงียบ เช่น กัน ใน สาย ตา ของ คน ทั่ว ไป เธอ อาจ เป็น เพียง เจ้า คุณ พระ ผู้ เคย ถูก ถอด ถอน แล้ว กลับ มา แต่ ใน สาย ตา ของ ประวัติศาสตร์ เธอ คือ สตรี ที่ กำลัง เปิด พื้น ที่ ใหม่ ให้ กับ ผู้ หญิง ใน เงา เรื่อง ราว ของ เธอ คือ บท เรียน ว่า ความ เงียบ อาจ ไม่ ใช่ การ ยอม จำนน แต่ เป็น การ เลือก ที่ จะ มี อยู่ ใน แบบ ที่ ไม่ มี ใคร สามารถ ควบ คุม ได้

และ เมื่อ วัน หนึ่ง มี ผู้ เขียน ประวัติศาสตร์ ราชสำนัก ใน ศตวรรษ ที่ 21 ชื่อ ของ เธอ อาจ ยัง ไม่ ปรากฏ ใน หน้า แรก แต่ เงา ของ เธอ จะ อยู่ ใน ทุก บรรทัด ใน โลก ของ วังหลวง ที่ ทุก เสียง ต้อง ได้ รับ อนุญาต ผู้ หญิง ใน เงา เช่น เธอ อาจ ไม่ ได้ เปล่ง เสียง แต่ กลับ ได้ ยิน มาก กว่า ทุก คน เรื่อง ราว ทั้ง หมด นี้ ดำเนิน เรื่อง โดย แวง หรือ แอง Channel เรา เชื่อ ว่า บาง ครั้ง แสง ไม่ ได้ อยู่ ที่ คน พูด เสียง ดัง แต่ ซ่อน อยู่ ใน เงา ที่ เลือก จะ ไม่ พูด เลย หาก คุณ เชื่อ ว่า เรื่อง ราว เช่น นี้ สม ควร ถูก เกล้า อย่า ลืม ติด

ตาม เรา เพื่อ ไม่ พลาด ทุก มิติ ที่ ไม่ เคย ถูก พูด ถึง ของ ราชสำนัก ไทย แมว แชน ต่อ เรื่อง เล่า ที่ ไม่ อยู่ ใน กระแส แต่ เปลี่ยน มุม มอง ของ คุณ ได้ เสมอ นะ